Jastrych cementowy to mieszanka wiązana hydraulicznie - do prawidłowego dojrzewania potrzebuje czasu i odpowiedniej ilości wody. Nie możemy obciążać podkładu, dopóki nie uzyska określonej wytrzymałości, nie możemy też niczym go wykończyć, dopóki woda zupełnie nie odparuje. To wszystko trwa, a procesów tych nie da się sztucznie przyśpieszyć, bo jastrych popęka. Oczywiście w zależności od indywidualnych oczekiwań mamy do wyboru zarówno mieszanki wiążące wolno, jak i ekspresowe. Nawet w tych superszybkich musimy jednak stosować się do zalecanych w ich kartach technicznych czasów utwardzania i schnięcia, które determinują moment rozpoczęcia dalszych prac.
Informuje nas o tym, kiedy możemy zacząć obciążać jastrych. Nie oznacza to, że jastrych już osiągnął pełną wytrzymałość ani że rozpoczynamy prace posadzkarskie, bo czas utwardzania dla ruchu pieszego nie jest tożsamy z całkowitym związaniem i wyschnięciem, ale możemy bezpiecznie przemieszczać się po podłodze, stawiać na niej sprzęt budowlany i przygotowywać się do dalszych etapów robót.
Po skończeniu prac najczęściej na cały następny dzień zostawia się jastrych, a kolejnego można już po nim chodzić (fot. WEBER)
Czas utwardzania dla ruchu pieszego zależy od rodzaju jastrychu. Mieszanki szybkowiążące uzyskują nośność w ciągu 8-12 godzin, tradycyjne potrzebują na to 24 godzin (orientacyjne wartości zestawione są niżej, w tabeli 1). Procesu utwardzania i schnięcia nie wolno przyśpieszać przez podgrzewanie ani stosowanie osuszaczy! Zbyt szybkie pozbawienie jastrychu wilgoci uniemożliwi poprawne wiązanie cementu, co osłabi końcową wytrzymałość i może doprowadzić do powstania spękań skurczowych. Osuszacze powietrza wolno uruchomić dopiero po całkowitym zakończeniu wiązania i osiągnięciu przez jastrych pełnej wytrzymałości.
Mówiąc najprościej – wtedy, kiedy jastrych jest suchy. Wilgotność jastrychu nie powinna przekraczać 1,8-3% w zależności od rodzaju wykończenia. Orientacyjne czasy schnięcia poszczególnych mieszanek podane są w tabeli 1, pamiętajmy jednak, że nie są to wartości stałe, lecz zależne od grubości jastrychu i od warunków panujących w pomieszczeniu. Tabela dotyczy temperatury 200C i wilgotności względnej powietrza 65%. Wyższa temperatura i niższa wilgotność skraca czas utwardzania i schnięcia, z kolei niższa temperatura i wyższa wilgotność – wydłuża.
Tabela 1. Czasy utwardzania i schnięcia jastrychów
UWAGA - w tabeli uwzględniono tylko gotowe mieszanki. W przypadku jastrychów wykonywanych mixokretem przy użyciu szybkowiążącego spoiwa weberfloor FIBROCEM czas utwardzenia wynosi 10-12 h, a układanie płytek jest możliwe po 3-4 dniach (przy założeniu proporcji mieszania 1:6).
Wartości zestawione w tabeli mają wyłącznie charakter szacunkowy. Zanim przystąpimy do prac posadzkarskich, musimy sprawdzić wilgotność jastrychu. Jak to zrobić? W przypadku posadzek wrażliwych na wilgoć, jak parkiet, panele, deski czy wykładziny, a także posadzki żywiczne, konieczne jest przeprowadzenie wiarygodnego badania podłoża metodą karbidową: pobraną próbkę jastrychu rozdrabnia się i miesza w szczelnie zamkniętym pojemniku z ampułką karbidu, co wywołuje ulatnianie się acetylenu – jego ilość wskazuje na stopień wilgotności, który odczytujemy na podpiętym manometrze. Przy posadzkach, które są odporne na wilgoć, jak płytki ceramiczne i kamienne, takiego badania zazwyczaj się nie przeprowadza (chyba że jest to podłoga ogrzewana, gdzie taki pomiar zawsze jest wymagany). Jak wtedy sprawdzić, czy jastrych jest już suchy? „W takich mniej wymagających przypadkach wilgotność można sprawdzić prostą metodą budowlaną” – wyjaśnia Krzysztof Burza, ekspert z firmy Weber. „Wystarczy na powierzchni jastrychu położyć kawałek folii budowlanej (arkusz ok. 50x50 cm) i dokładnie przykleić jej krawędzie do jastrychu taśmą. Po 2-3 dniach folię odkleić i sprawdzić, czy w tym miejscu jastrych zmienił barwę na ciemniejszą i czy na wewnętrznej stronie folii zebrały się krople wody. Jeśli nic takiego nie ma miejsca, można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że jastrych jest już gotowy do przyklejania płytek”.
Jest to niezbędne dla podłóg z ogrzewaniem. Z pierwszym uruchomieniem ogrzewania podłogowego należy zaczekać od 7 do 28 dni, zależnie od rodzaju mieszanki:
Tabela 2. Czas potrzebny do uruchomienia ogrzewania podłogowego
Maksymalna temperatura cieczy grzewczej przez pierwsze dwa dni od uruchomienia systemu powinna być tylko o 50C wyższa niż temperatura panująca w pomieszczeniu i nie powinna przekraczać wartości 200C. Następnie zaleca się zwiększanie temperatury co dwa dni o 50C, po czym utrzymanie jej w stanie maksymalnym przez 4 dni i analogicznie stopniowe obniżanie do 200C.
Partnerem cyklu "Dobry jastrych cementowy" jest firma Weber (zobacz prezentację).
Przeczytaj też pozostałe odcinki cyklu:
- Uwzględnij rodzaj pomieszczenia
- Określ sposób wykończenia podłogi
- Pamiętaj o odpowiedniej grubości
- Jastrych płynny czy półsuchy
- Zadbaj o poprawną aplikację
- Jastrych - i co dalej?
- Przegląd parametrów
Data publikacji: 9 maja 2019
Jastrych to nazwa zwyczajowa, oznaczająca podkład podłogowy grubości najczęściej 4-8 cm. Wykonuje się go na warstwie konstrukcyjnej i wszystkich warstwach rozdzielających oraz izolacyjnych płyty fundamentowej, stropowej albo podłogi na gruncie. Na jastrychu można wykonywać cienkie warstwy wyrównawcze, najczęściej masy samopoziomujące, albo od razu układać wykończenie podłogi, czyli posadzkę. Na rynku mamy jastrychy cementowe i anhydrytowe. Te pierwsze, ze względu na wysoką wytrzymałość i odporność na wodę, są bardziej uniwersalne, dlatego to o nich rozmawiamy w Akademii. W cyklu „Dobry jastrych cementowy” podpowiadamy, jak prawidłowo wykonać podkład, który wybrać, kiedy zależy nam na czasie albo na gładkości i jak przygotować podłogę do dalszych prac.