Podłoga, jako element przegrody poziomej budynku, stanowi dla nas, użytkowników, powierzchnię bazową. Musi charakteryzować się zespołem wielu różnych cech, które dają nam komfort użytkowania pomieszczeń, w jakich przebywamy. W zależności od umiejscowienia w budynku (podłoga na gruncie, strop międzykondygnacyjny czy strop nad przejazdem) oraz od funkcji pomieszczeń, w których się znajduje (np. garaż, łazienka, sypialnia), układ warstw, z których ma powstać podłoga, projektuje się i wykonuje tak, by był w stanie przenieść oczekiwane obciążenia użytkowe oraz zapewnić właściwy komfort termiczny i akustyczny.
Jak można się domyślać, nazwa wywodzi się z konstrukcji i specyfiki eksploatacji. Wszelkie obciążenia podłogi, zarówno statyczne od ciężaru mebli, jak i dynamiczne (wywoływane uderzeniem spadającego przedmiotu czy drganiami podczas chodzenia), a także naprężenia termiczne spowodowane rozszerzalnością cieplną posadzki (istotne zwłaszcza przy ogrzewaniu podłogowym) są poprzez stosowne warstwy izolacyjne wyseparowane od elementów konstrukcyjnych budynku i nie przenoszą się na nie.
Rys.1. Schemat rozwiązania podłogi pływającej (rys. PSPS)
W układzie podłogi pływającej wszystkie warstwy mają określone zadanie i pełnią konkretną funkcję. Za oddzielenie podłogi od konstrukcji i ograniczenie ich wzajemnego wpływu odpowiada warstwa izolacyjna. Odpowiednio ułożona izolacja ze styropianu stanowi swoistą wannę dla podkładu podłogowego i kolejnych warstw wykończenia – z jednej strony chroni przed rozchodzeniem się naprężeń i drgań na konstrukcję i przyległe pomieszczenia, a z drugiej redukuje czynniki zewnętrzne, które mogłyby „przedostawać się” do środka (np. hałas w przypadku stropu czy chłód, gdy mamy podłogę na gruncie).
Rys.2. Przekrój przez układ warstw podłogi pływającej (rys. PSPS)
Warto podkreślić, że podłoga pływająca to najczęściej stosowane rozwiązanie w przypadku projektowania i wykonywania podłogi.
W przypadku wykonania układu podłogi pływającej bardzo ważny jest dobór odpowiedniego rodzaju styropianu. Płyty styropianowe używane w tej aplikacji muszą być wyrobami dedykowanymi do tego zastosowania, o parametrach właściwych z punktu widzenia sposobu użytkowania i spodziewanych obciążeń użytkowych.
Rodzaj płyt styropianowych dobiera się odpowiednio do wymagań stawianych podłodze – inne płyty będą odpowiednie na podłogi na gruncie, a inne na stropy międzykondygnacyjne (fot. PSPS)
Jeśli głównym celem jest zapewnienie izolacyjności termicznej oraz odporności mechanicznej przegrody poziomej, co ma miejsce np. w podłodze na gruncie albo w stropie nad przejazdem, to zastosowane powinny być płyty styropianowe, które charakteryzują się odpowiednio niską wartością lambdy deklarowanej – wskazaną na etykiecie za symbolem lD … [W/m.K] - oraz właściwym poziomem naprężenia ściskającego przy 10% odkształceniu – jest on wyrażony w kodzie wyrobu za symbolem CS(10) … [kPa].
Wartości tych parametrów powinny być dobrane odpowiednio do przewidzianej w projekcie izolacyjności termicznej przegrody (z uwzględnieniem układu i grubości warstw) oraz poziomu spodziewanego obciążenia użytkowego w pomieszczeniu, gdzie rozwiązanie to zostanie zastosowane (wiadomo, że w garażu wymagania dotyczące wytrzymałości podłogi są inne, niż np. w sypialni). Trzeba też pamiętać, że w zależności od wielkości planowanych w pomieszczeniu obciążeń, poza wytrzymałością styropianu, projektant powinien dobrać także grubość i wytrzymałość wylewki oraz ewentualne jej zbrojenie.
Nieco inaczej jest z doborem płyty styropianowej w przypadku, gdy układ podłogi pływającej służy przede wszystkim zapewnieniu odpowiedniej izolacyjności akustycznej stropu, a więc w szczególności między kondygnacjami. W tym przypadku stosowane powinny być dedykowane do tego zastosowania elastyfikowane płyty styropianowe, mające zdolność izolacji od dźwięków uderzeniowych.
Warstwy podłogi pływającej, choć nie są połączone z elementami konstrukcyjnymi budynku, stale pracują. Aby wskutek skurczy, pełzania lub naprężeń termicznych w podkładzie betonowym nie doszło do powstania pęknięć, w podłodze wykonuje się dylatacje. W zależności od zastosowanego jastrychu (podkładu betonowego lub anhydrytowego) potrzebne mogą być np. dylatacje rozdzielcze, pozorne czy obwodowe. Dylatacje rozdzielcze i pozorne są stosowane w miarę potrzeby, np. przy instalacji ogrzewania podłogowego. Dylatacja obwodowa jest zawsze bezwzględnie konieczna.
Rys.3. Przykładowy schemat rozmieszczenia dylatacji podłogowych (rys. PSPS)
Zadaniem dylatacji obwodowej jest oddzielenie podkładu betonowego i kolejnych warstw posadzkowych od elementów konstrukcyjnych budynku, takich jak ściany, słupy, kominy, z którymi bezpośredni kontakt mogłyby zakłócić swobodną pracę podłogi oraz jednocześnie być tzw. mostkiem akustycznym lub termicznym. To dylatacja obwodowa stanowi element zapewniający wspomniane „pływanie” podłogi. Niewłaściwe jej wykonanie może nie tylko mocno zaburzyć spodziewaną izolacyjność termiczną lub akustyczną podłogi pływającej, ale wręcz w strefie bezpośredniego kontaktu z elementem konstrukcyjnym może doprowadzić do fizycznego uszkodzenia podłogi. Prace naprawcze tego typu defektów nie należą do przyjemnych, ponieważ pojawiają się zazwyczaj dopiero po jakimś okresie użytkowania, gdy w pomieszczeniu wszystko jest już ułożone i wykończone, a naprawa wiąże się z często rozległymi zniszczeniami. Aby uniknąć tych przykrości, najlepiej zadbać o te detale na etapie projektowania i wykonania układu podłogi pływającej.
Do wykonania dylatacji obwodowej w układzie podłogi pływającej najczęściej wykorzystuje się gotowe samoprzylepne taśmy PE, które następnie po wyschnięciu wylewki docina się na żądaną wysokość, lub pocięty w paski styropian elastyfikowany o grubości 10 mm (fot. PSPS)
Tekst: Marcin Feliks, ekspert Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu PSPS.
Artykuł jest częścią cyklu:
>>> STYROPIAN W DOMU
opracowywanego we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Producentów Styropianu PSPS w ramach kampanii "Akademia Świadomego Budowania".
Data publikacji: 3 sierpnia 2020
Styropian, czy inaczej polistyren ekspandowany (EPS), to najpopularniejszy materiał używany do ocieplania ścian i podłóg budynków, a ostatnio coraz częściej sięgamy po niego również na etapie wykonywania termoizolacji fundamentów. Styropian od lat jest też wykorzystywany do zapewnienia izolacyjności akustycznej stropów międzykondygnacyjnych. Aby płyty styropianowe w każdym segmencie zastosowań dobrze pełniły swoją funkcję, muszą mieć odpowiednie parametry, trzeba też zadbać o prawidłowe wykonawstwo.
W cyklu "Styropian w domu" wspólnie z ekspertami Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu (PSPS) podpowiadamy, które cechy mają znaczenie w konkretnych przegrodach, jaki styropian najlepiej sprawdzi się w określonych rozwiązaniach budowlanych i na co zwrócić uwagę, żeby uniknąć błędów wykonawczych.