Wełna mineralna mniej konwencjonalnie

Przywykliśmy postrzegać wełnę mineralną jako materiał w formie płyt i zrolowanych mat do izolacji dachu czy ścian domu. Ale wachlarz jej zastosowań jest znacznie szerszy - nie tylko w budownictwie. Większość z nas zapewne nie zdaje sobie sprawy, w jak wielu rozwiązaniach można spotkać wełnę.

Wełna mineralna jest bodaj jedynym materiałem izolacyjnym, który łączy w sobie tak wiele przydatnych cech. Wykazuje dobrą izolacyjność termiczną i znakomite cechy akustyczne, a do tego jest paroprzepuszczalna, neutralna dla zdrowia i – co niezwykle istotne – niepalna. Nic dziwnego, że to właśnie wełnę wykorzystuje się w wielu gałęziach przemysłu, budownictwa czy ogrodnictwa. Co ciekawe, często jest obecna w naszym otoczeniu, a my nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy.

Ogrodnictwo

Na sprężystym i przepuszczającym powietrze podłożu z wełny mineralnej świetnie czują się niektóre kwiaty szklarniowe oraz… pomidory. Najlepiej rozwijają się na matach o zmiennej gęstości, zwiększającej się od dołu ku górze - większa pojemność wodna w górnych warstwach zapewnia lepszą kontrolę wilgotności, a wysoka pojemność powietrzna dolnych warstw maty uprawowej dobrze wpływa na zdrowie części korzeniowej roślin.

Kobierce z wełny mineralnej stanowią zdrowe i wysokowydajne podłoże m.in. dla upraw pomidorów (fot. CULTILENE)

Zielone dachy

Porośnięte najczęściej rozchodnikami, zapobiegają tworzeniu się tzw. „miejskiej wyspy ciepła”, nie przegrzewają się i regulują wilgotność otoczenia. Bezpośrednim podłożem dla rozchodników często są właśnie maty z wełny mineralnej. Specjalne kobierce z paroprzepuszczalnej, lekkiej, igłowanej wełny (to zapewnia jej odpowiednią stabilność) zawierają rozproszone cząstki absorbentu, dla dodatkowej retencji wody i ochrony przed nadmiernym parowaniem.

Wypełnienie pustaków ściennych

Ceramiczne pustaki wypełnia się wełną mineralną w celu poprawy ich termoizolacyjności. Paroprzepuszczalne wypełnienie z wełny chroni przed stratami ciepła, a jednocześnie nie zakłóca wymiany powietrza przez ściany, zapewniając wnętrzom zdrowy mikroklimat.

Pustaki ceramiczne z wypełnieniem z wełny mineralnej wykorzystuje się do wszystkich rodzajów stawianych ścian (fot. WIENERBERGER)

Systemy kominowe

Zewnętrzną obudowę systemu kominowego tworzą pustaki ceramiczne lub keramzytobetonowe. Wewnątrz nich umieszcza się ceramiczny przewód, a wokół niego specjalną otulinę z wełny mineralnej. Jej atutami są w tym przypadku odporność na działanie wysokiej temperatury i wysoka dyfuzyjność, która zapobiega wykraplaniu się wilgoci na ścinkach ceramicznego trzonu (odprowadzana przez warstwę wełny wilgoć jest przewietrzana kanałami w narożach pustaków).

Wełna używana w systemach kominowych ma postać dopasowanych wymiarowo do średnicy przewodu mat z klinowymi nacięciami, które po owinięciu precyzyjnie dopasowują się do powierzchni rury (fot. BESTKOMIN)

Płyty klinowe na dachach płaskich

Do ocieplania dachów płaskich można wykorzystać twarde płyty z wełny mineralnej z górną powierzchnią o zadanym spadku jedno- lub dwukierunkowym. Umożliwia to odprowadzenie wody z dachu bez konieczności formowania spadku w płycie konstrukcyjnej (dostępne są programy do projektowania odpowiedniego układu w zależności od budowy dachu). Uzupełnieniem płyt są kształtki klinowe, ułatwiające poprawne wyprowadzenie hydroizolacji z dachu na powierzchnie pionowe. Wełna mineralna, jako materiał niepalny, pozwala bezpiecznie i trwale przygrzać warstwy papy.

Płyty klinowe ułatwiają uzyskanie właściwego spadku na dachu płaskim (fot. ROCKWOOL)

Płyty spadkowe razem z systemem odpowiednio profilowanych kształtek służą też termorenowacji istniejących hal przemysłowych krytych blachą trapezową. Poza niepalnością, ogromnym atutem wełny w tym zastosowaniu jest tłumienie dźwięków - izolacja doskonale wycisza dach.

Dylatacje w podłogach pływających

Ich zadaniem jest oddylatowanie jastrychu od ścian i słupów w celu zapobiegania przenoszenia na nie drgań z podłogi – a tym samym dźwięków uderzeniowych – i ograniczenie w ten sposób hałasu. Aby szczeliny dylatacyjne dobrze spełniały swoją funkcję, muszą być wypełnione sprężystym materiałem dobrze tłumiącym drgania. Jednym z rozwiązań są tu wygodne w montażu cienkie pasy z wełny mineralnej.

Izolacja kominka

Choć na pierwszy plan wysuwa się tu myśl o odporności ogniowej izolacji, to nie jest to jedyny priorytet w przypadku kominków. Wykonane z żeliwa albo stali wkłady kominkowe rozgrzewają się do temperatury kilkuset stopni. Wokół nich, a także wokół przewodu odprowadzającego (lub wewnątrz czopucha) musi się więc znaleźć izolacja termiczna, która ochroni przed nadmiernym nagrzewaniem obudowy i jednocześnie zapewni ograniczenie strat ciepła. Powinna więc być to izolacja o dobrych parametrach cieplnych, a także odporna na bardzo wysoką temperaturę. I tu świetnie sprawdza się wełna mineralna.

Wyroby używane do izolacji wkładów kominkowych są pokryte folią aluminiową i wykazują odporność na działanie temperatury nawet do 600⁰C (fot. KRATKI.PL)

Granulat w stropodachu wentylowanym

Granulatu używa się do ocieplenia stropodachu wentylowanego metodą wdmuchiwania, bez potrzeby rozbierania konstrukcji. Z tego samego powodu granulat wełniany wykorzystuje się do docieplania starych budynków ze ścianami o budowie warstwowej z pustką powietrzną. Po wdmuchaniu w szczeliny, granulat znacząco poprawia parametry cieplne przegród.

Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne

Ważna jest tu ochrona termiczna, akustyczna i przeciwkondensacyjna, a w niektórych przypadkach również przeciwogniowa. Do izolacji przewodów stosuje się specjalne otuliny z wełny mineralnej, pokryte najczęściej folią aluminiową, które precyzyjnie przylegają do ich powierzchni. W obiektach, gdzie wymagana jest wysoka klasa reakcji na ogień, do osłony przewodów stosuje się płyty z wełny mineralnej zawierające dodatek wodorotlenku magnezu o jeszcze lepszych właściwościach ogniochronnych. Ciekawostką są gotowe kanały wentylacyjne wykonane w całości z wełny. Takie rozwiązanie ma lepsze właściwości tłumienia dźwięków i jest znacznie lżejsze niż klasyczne instalacje. Aby umożliwić okresowe czyszczenie, kanały mają osłonę aluminiową z zewnątrz i od środka.

Armatura przemysłowa i urządzenia techniczne

W zależności od przeznaczenia instalacji, przewody wymagają ochrony termicznej, akustycznej i przeciwkondensacyjnej. Wełna mineralna chroni zarówno przed stratami ciepła podczas przesyłu, jak i przed niewskazanym nagrzewaniem się przewodów czy urządzeń z zewnątrz. Skutecznie też ogranicza hałas emitowany przez urządzenia i rury. Otuliny z wełny, najczęściej zintegrowane z warstwą aluminium, dopasowane są do przekrojów rur, miewają nacięcia ułatwiające formowanie np. kolanek, a na łączeniach poprzecznych zamki. Są więc bardzo wygodnym i bezpiecznym pod względem wykonawstwa rozwiązaniem. Tam, gdzie występują stałe obciążenia wysoką temperaturą (kotły, rurociągi, kanały spalin, kominy), stosuje się specjalne maty z wełny mineralnej obszyte siatką, którą po otuleniu łączy się stalowym drutem, zwiększając w ten sposób stabilność izolacji.

Specjalistyczne otuliny z wełny mineralnej są w przemyśle niezastąpione (fot. PAROC)

Wiele rozwiązań technicznych wymaga też od izolacji odporności na działanie ognia. Przykładowo, przenośne transformatory, grożące przeskoczeniem iskry, osłania się właśnie wełną, jako materiałem niepalnym, a jednocześnie dobrze wygłuszającym dźwięki.

Przemysł okrętowy

Wełna jest tu klasycznym przykładem niezastąpionego materiału izolacyjnego. Przede wszystkim dlatego, że jest niepalna – a nie ma na statku nic gorszego niż pożar. Równie ważna jest jej doskonała zdolność tłumienia dźwięków, bo metalowa konstrukcja okrętu niesie najdrobniejsze drgania. Kadłub, pokłady, ścianki kabin, pomieszczenia techniczne, urządzenia i przewody – wszędzie stosuje się odpowiednie wyroby z wełny mineralnej. Wełna używana w przemyśle okrętowym bywa lżejsza od zwykłej, najczęściej też osłonięta jest warstwą włókniny, folii aluminiowej lub welonu szklanego.

W przemyśle okrętowym wełna jest wykorzystywana na szeroką skalę (fot.red.)

Sale koncertowe i studia telewizyjne

Priorytetem jest tu idealne wygłuszenie i redukcja zjawiska pogłosu. Wełna mineralna doskonale pochłania dźwięki, dlatego nie ma lepszego rozwiązania w salach koncertowych czy studiach telewizyjnych. W takich zastosowaniach sufit z reguły ma konstrukcję podwieszaną, co pozwala optymalnie rozmieścić potrzebne instalacje i urządzenia, a najlepiej, jeśli jest lekki, bo nie stanowi obciążenia stropu. Wszystkie te wymagania spełniają płyty z wełny mineralnej. Bywa, że są pokrywane czarnym welonem. Wówczas wełna zapewnia odpowiednią akustykę pomieszczenia, a welon jest czarnym sufitem, co jest bardzo przydatne w studiu tv.

W filharmonii również napotkamy wełnę mineralną – znajdziemy ją np. w kanale orkiestrowym, dla zapewnienia doskonałej akustyki i bezpieczeństwa pożarowego (fot. red.)

Drogi ewakuacyjne

W korytarzach i przejściach obiektów użyteczności publicznej obowiązuje wymóg stosowania izolacji niepalnej – a przy tym wymaga się od tych stref budynku odizolowania akustycznego od przyległych pomieszczeń.

Znajdując się w kinie, biurowcu czy centrum handlowym warto mieć świadomość, że drogi ewakuacyjne z pewnością zostały zaizolowane wełną mineralną (fot. red.)

Ekrany akustyczne

Mowa tu oczywiście nie o przesłonach murowanych z pustaków i obsadzanych roślinnością, tylko stawianych przy drogach wąskich konstrukcjach panelowych. Ich wnętrze wypełnione jest wełną mineralną jako izolacją dobrze pochłaniającą hałas i odporną na działanie ognia.

Artykuł powstał we współpracy ze Stowarzyszeniem Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej MIWO w ramach autorskiego cyklu "Akademia Świadomego Budowania" (>>> ZOBACZ WSZYSTKIE ODCINKI)

Chcesz wiedzieć więcej o wełnie mineralnej?
Zajrzyj na stronę >>> miwo.pl.