Szary styropian – gdy mniej znaczy więcej

Wybierając szare płyty styropianowe na termoizolację ścian, możemy bez wpływu na bilans energetyczny budynku zredukować grubość warstwy ocieplenia. Niesie to szereg korzyści użytkowych.

Zadaniem termoizolacji jest ograniczenie strat ciepła i eliminacja mostków termicznych występujących w skorupie budynku. Aby ocieplenie dobrze spełniało swoją funkcję, musi być ciągłe, szczelne i mieć odpowiednią izolacyjność. Od roku 2021 ściany zewnętrzne powinny mieć przenikalność cieplną U nie wyższą niż 0,20 W/(m^2.K). Można to osiągnąć na dwa sposoby – albo stosując termoizolację odpowiednio grubą, albo cieńszą, za to o odpowiednio niskiej wartości współczynnika przewodzenia ciepła λ. Drugie rozwiązanie jest pod wieloma względami korzystne.

Który styropian wybrać?

Na rynku mamy płyty styropianowe o różnych wartościach λ: od 0,045 do 0,030 W/(m^.K), przy czym do ocieplenia ścian zewnętrznych PSPS zaleca używanie styropianu o λ ≤ 0,040 W/(m^.K). Najniższą przewodność mają płyty z szarego styropianu. Ich λ = 0,033-0,030 W/(m^.K), podczas gdy najcieplejsze płyty białe mają λ na poziomie 0,040-0,036 W/(m^.K). Standardowa biała izolacja charakteryzuje się parametrem λ wynoszącym 0,045-0,038 W/(m^.K). Im niższą styropian ma przewodność cieplną λ, tym lepsza jest jego izolacyjność – i tym cieniej możemy go ułożyć. Zatem wykorzystując szary styropian, osiągniemy ten sam bądź lepszy bilans energetyczny, przy mniejszej grubości warstwy termoizolacyjnej budynku. 

Dlaczego warto ocieplać cieniej?

Po co wybierać styropian o wyśrubowanych parametrach, skoro ten sam energooszczędny efekt możemy uzyskać stosując „zwykłe” białe płyty, tyle że grubsze? Nie zawsze można użyć grubszej termoizolacji. Ma to miejsce szczególnie w budynkach poddawanych dociepleniu, np. wielorodzinnych z tzw. „wielkiej płyty”, dla których z uwagi na wcześniej zastosowaną grubość ocieplenia wystarczające jest zastosowanie niezbyt grubej, ale odpowiednio lekkiej warstwy nowego ocieplenia. Niekiedy w domach mamy do czynienia ze strefami słabszymi termicznie - nie można ocieplić ich grubiej, bo cała elewacja musi być jednolita, więc warto zastosować materiał o lepszych parametrach. Innym ograniczeniem w zastosowaniu grubych płyt mogą być bariery architektoniczne, np. zbyt małe wysunięcie dachu, czy wyjściowo grube ściany i głęboko zamontowane w nich okna.

Szare płyty styropianowe mają λ = 0,033-0,030 W/(m^.K) - dzięki wysokiej izolacyjności, zapewnią odpowiednią ochronę cieplną budynku nawet w miejscach słabszych termicznie albo tam, gdzie wymagane jest pocienienie termoizolacji (fot. MR)

Poza izolacyjnością, warto przyjrzeć się również aspektom wykonawczym i wizualnym. Gruba warstwa ocieplenia to konieczność zastosowania dłuższych łączników mechanicznych (kołków) do mocowania styropianu oraz obejm rur spustowych, a także wykonanie szerszych obróbek blacharskich i parapetów. Wiąże się z nią też głębsze osadzenie okien w ościeżach, co, zwłaszcza w przypadku niedużych przeszkleń, psuje efekt wizualny i zmniejsza dopływ światła słonecznego do pomieszczeń. Cieńsza termoizolacja eliminuje te niedogodności. Lepiej sprawdza się też we wszelkich przestrzeniach „ciasnych”, jak loggie czy strefy wejściowe, gdzie i tak mamy najczęściej dość mało miejsca.

Nie bez znaczenia jest również aspekt finansowy. Głębsze ościeża wymagają droższych obróbek, bo potrzeba na nie więcej siatki zbrojącej, zaprawy szpachlowo-klejowej i tynku, więcej też – ze względu na metraż – kosztować będzie robocizna. Przy domach jednorodzinnych nie jest to mocno odczuwalne, ale w budynkach wielorodzinnych i komercyjnych, gdzie otworów są setki, pocienienie termoizolacji przynosi wymierne korzyści finansowe. Idąc dalej tym tropem, warto uwzględnić również ważną kwestię środowiskową. Cieńsza warstwa termoizolacji oznacza mniejsze zużycie materiału, a tym samym ograniczenie stopnia produkcji i transportu styropianu.

Poglądowe porównanie potrzebnej grubości ocieplenia ścian z silikatów przy założeniu współczynnika przenikania ciepła U = 0,20 W/(m^2.K), z pominięciem warstw wykończeniowych (rys. Eryka Rakoczy)

Jak widać z grafiki, dla przyjętych założeń, stosując szary styropian, możemy zredukować grubość termoizolacji o 4 cm. Jak to interpretować?

Na ocieplenie domu jednorodzinnego o powierzchni ścian zewnętrznych 200 m² potrzeba 28 m³ styropianu szarego lub 36 m³ białego. To różnica aż 8 m³! Im większa powierzchnia ścian i im bardziej rygorystyczny docelowy bilans energetyczny budynku, tym dysproporcja będzie większa.

Z kolei jeśli chodzi o późniejsze obróbki ościeży, to rozważmy je na przykładzie drzwi tarasowych o wymiarach 200x220 cm. Sumując długość nadproża i ościeży bocznych, mamy ok. 6,2 m. Stosując szary styropian o grubości 14 cm, wokół ramy okiennej pozostaje do wykończenia ok. 0,87 m². Przy płytach białych, grubości 18 cm, jest to już ok. 1,12 m². Pozornie niewielka wartość 4 cm sprawia więc, że na jednym otworze mamy o 0,25 m² większą powierzchnię wymagającą wyprawy elewacyjnej. Na czterech takich otworach to już 1 m². W bloku, gdzie otworów jest sto, robi się z tego dodatkowe 25 m² – a każdy metr to dodatkowy koszt materiałów i robocizny.

Nie mniej istotne są kwestie środowiskowe. Mniejsza grubość termoizolacji z szarego styropianu i niższe zużycie pozostałych składników ocieplenia to również niższa emisja CO₂ związana z ich produkcją i transportem.

 

---

Artykuł jest częścią cyklu:
>>> STYROPIAN W DOMU
opracowywanego we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Producentów Styropianu PSPS w ramach kampanii "Akademia Świadomego Budowania".

---

 

Data publikacji: 7 kwietnia 2021