Dachówki dla perfekcjonistów

Dachówki płaskie, faliste, czerwone, antracytowe… Styl pokrycia dachowego jest indywidualną kwestią każdego projektu i preferencji inwestora. Ale ogólny wybór wzoru to jedno, a im głębiej wchodzimy w szczegóły, tym więcej pojawia się niuansów mających wpływ na finalny wygląd dachu. Na co zwrócić uwagę przed podjęciem decyzji?

Wachlarz modeli dachówek jest przebogaty. Mają rozmaite kształty, rozmiary, stopnie połysku i różne odcienie popularnych kolorów, znajdzie się więc i coś dla zwolennika ciepłej klasyki, i dla fascynata nowoczesnego minimalizmu. Ale te wstępne rozważania to tylko inspiracja do właściwego wyboru. Podobnie jak buty, które podobają się na wystawie, ale bez przymiarki nie wiemy, czy nie okażą się za ciasne lub niewygodne – tak samo dach dobrze jest wirtualnie „przymierzyć”. Każdy budynek jest inny. Czasami to drobiazgi decydują o tym, jak będzie się prezentowało pokrycie – odrobinę wyższa lub niższa fala dachówki, wzór krycia, wielkość zakładu, krawędź kosza, rodzaj akcesoriów i elementów uzupełniających czy wreszcie dostępność wybranego sposobu wykończenia (wiele modeli produkowanych jest w mocno zawężonej gamie kolorystycznej). Dlatego zanim kupimy pokrycie, poza powierzchownym kryterium „dachówka płaska” albo „dachówka falista” warto uwzględnić to, czego na pierwszy rzut oka nie widać i przyjrzeć się konkretnym modelom od przysłowiowej podszewki. 

Dachówka płaska

Od lewej: dachówka ceramiczna DOMINO NUANCE czarna angobowana, SIMPLA NUANCE antracytowa angobowana, DOMINO FINESSE czarna glazurowana (fot. CREATON)

Niezwykle popularna w nowoczesnej architekturze, świetnie prezentuje się i na typowym dwuspadowym dachu budynku typu stodoła, i w zestawieniu z geometrią czterospadową, a i na rozległych, wielopołaciowych dachach rezydencji wygląda bardzo efektownie. Ale modeli dachówek płaskich jest kilka i różnią się między sobą. Haczyk dla perfekcjonistów tkwi w szczegółach.

• Wzór krycia.

Dachówki płaskie można układać na dwa sposoby: z przesunięciem (w cegiełkę) i bez przesunięcia (w szachownicę). Może się to wydawać wyłącznie kwestią estetyki i preferencji inwestora, ale nie do końca tak jest. Nie każdy model można układać bez przesunięcia. Jest to system wymagający, z założenia bardziej narażony na podciekanie przez ciągłą linię rowków na łączeniach i tylko dachówki o odpowiedniej konstrukcji zamków wolno tak montować. Dla niektórych modeli producent zaleca lub wręcz wymaga, żeby przy określonych kątach nachylenia dachu układać dachówki wyłącznie we wzór z przesunięciem. Bez przesunięcia nie ułożymy np. większości dachówek betonowych, które mają mniej rozbudowane zamki niż dachówki ceramiczne. Jeśli zatem podoba nam się „szachownica”, to po pierwsze - musimy wybrać dachówki ceramiczne, a po drugie - sprawdzić je pod kątem możliwych opcji wzoru krycia. Warto nadmienić, że (mają odpowiednią konstrukcję zamków).

W ofercie CREATON wszystkie płaskie dachówki ceramiczne można układać na oba sposoby - z przesunięciem i bez, nawet na dachach o spadku 10⁰ (oczywiście przy zachowaniu odpowiedniej szczelności poszycia). Kwestie techniczne nie są więc przeszkodą w doborze wzoru.  
(po lewej – dachówka SIMPLA NUANCE czarna matowa angobowana ułożona z przesunięciem, po prawej -  SIMPLA FINESSE czarna glazurowana; fot. CREATON)

Nie każdy wie, że przy układaniu z przesunięciem (czyli tym najpopularniejszym) na finalny efekt, a konkretnie na wygląd dachu w strefie szczytów, ma wpływ… dostępność dachówek bocznych. Dachówki boczne to elementy wieńczące boczną, szczytową krawędź dachu. Dla przykładu porównajmy dwa ceramiczne modele marki CREATON – SIMPLA i DOMINO. Dachówka SIMPLA ma w gamie produktów uzupełniających dachówki boczne pełne i połówkowe. W kolejnych rzędach układa się je na przemian, uzyskując ładnie wykończoną krawędź i równy wzór krycia z przesunięciem na połaci. To rozwiązanie najbardziej estetyczne. Ale w przypadku dachówki DOMINO dostępne są jedynie dachówki boczne pełne. Nie ma bocznych połówkowych. Wtedy cały bok dachu musimy wykończyć z elementów pełnych, a w celu uzyskania dalej wzoru z przesunięciem - w co drugim rzędzie wprowadzić obok dachówkę połówkową połaciową. Perfekcjonistom ta „wstawka” zakłóca nieco estetykę, jeśli zatem ma być idealnie, to pozostaje wybór innego modelu albo wzoru bez przesunięcia.

>>> zobacz więcej o wykończeniu szczytów

Niezależnie od sposobu układania, pamiętajmy też, że dachówka płaska zawsze wymaga starannego, dokładnego wypoziomowania łat, bo wszelkie odchyłki są na równej powierzchni pokrycia widoczne.

• Wykończenie.

Kolorem dachu wpływamy na styl i oblicze całego domu. Możemy wtopić budynek w tło otoczenia albo przeciwnie, wyróżnić go spośród innych domów. Możemy barwą oddać charakter modernizmu albo ciepłej klasyki. Ale… Zdecydowany prym w nowoczesnej architekturze wiodą pokrycia płaskie w odcieniach ciemnoszarych (słynny antracyt). Z tego powodu większość dachówek płaskich dostępna jest jedynie w kilku odcieniach szarości. To może być problem dla inwestorów, którzy nie szukają typowych rozwiązań. Takich, którym podoba się płaskie pokrycie dachowe, ale zależy im np. na czerwonym kolorze, bo taki mają w projekcie, bo chcą podkreślić styl domu czy wreszcie wymagają tego od nich warunki MPZP. Co wtedy? Wtedy trzeba zacząć trochę „od tyłu” – najpierw poszukać tych dachówek, które są dostępne w oczekiwanym wykończeniu, a dopiero z takiej zawężonej puli wybierać konkretny model. To wbrew pozorom nie jest łatwe, ale na pewno warte wysiłku. 

W asortymencie modelu DOMINO, poza popularnymi szarościami, występuje też bardziej tradycyjna czerwień naturalna, winna, miedziana, a także szary, ale w jaśniejszych niż zwykle odcieniach – to pozwala pięknie wkomponować dach w każde oczekiwania projektowe  bez kompromisów na rzecz koloru.
(na zdjęciu dachówka ceramiczna DOMINO NUANCE miedziana angobowana; fot. CREATON)

• Rozmiar dachówki.

Wiadomo, że format dachówki wpływa na jej zapotrzebowanie „z metra”. Nie jest też tajemnicą, że definiuje on w pewnym stopniu finalny wygląd dachu, choć nie ma tu reguły na to, co jest lepsze – jednym podobają się tylko wielkoformatowe dachówki, inni decydują się na te mniejsze, nawet na rozległych połaciach i za każdym razem efekt może być świetny. Wszystko jest kwestią ogólnej architektury domu, preferencji inwestora i umiejętności dekarza. Skoro jednak mowa o perfekcjoniźmie, to mało kto wie, że nie tylko bazowym formatem można ciekawie zagrać na estetyce. Przy dachówkach płaskich na ostateczny wygląd wpływają również proporcje elementów. Jedne  modele mają kształt zbliżony do kwadratu, inne bardziej wydłużony w prostokąt. Do tego sprytny dekarz potrafi też tak sterować łatowaniem, że zwiększając lub zawężając zakład dachówek dodatkowo reguluje ich widoczny kształt. Różnica w geometrii krawędzi widocznych na połaci może diametralnie zmienić odbiór wizualny, dlatego warto pochylić się nad tego typu analizą we własnym projekcie.

Dachówka falista

Od lewej: dachówka CANTUS NOBLESSE w kolorze łupka kryształowa glazurowana, PREMION NUANCE brązowa angobowana, TITANIA FINESSE czarna glazurowana (fot. CREATON)

Dachówki faliste to określenie bardzo ogólne – pod tym pojęciem kryje się ogromna gama modeli o różnym kształcie i formacie. Nie są tak wymagające, jak dachówka płaska, nie sposób też nijak ich porównać ani zarekomendować, bo każdy budynek jest inny, ale są pewne cechy ogólne, na które zawsze warto zwrócić uwagę wybierając materiał pokryciowy.  

• Cięcie w koszach

Wiadomo, że im na dachu mniej stref wymagających przycinania dachówek, tym lepiej. O ile jednak na prostych dachach dwuspadowych łatwo jest rozmierzyć łaty w sposób umożliwiający wyeliminowanie czy choćby ograniczenie docinek, o tyle tam, gdzie mamy kosze, jest to nieuniknione. I aby się nie rozczarować estetycznymi „niespodziankami”, perfekcjoniści powinni przemyśleć kolor dachówki.

Linia kosza ma ogromne znaczenie dla estetyki dachu. Warto zadbać o „dopieszczenie” tego detalu nie tylko wykonawczo, ale też przez odpowiedni dobór modelu pokrycia.
(na zdjęciu dachówka MELODIE NUANCE miedziana angobowana; fot. CREATON)

W przypadku dachówek cementowych, barwa wnętrza jest ma odcień typowy dla betonu, więc od koloru dachówki zależeć będzie, czy po cięciu wystąpi kontrast estetyczny (np. dachówka czerwona), czy nie (dachówka grafitowa). Przy dachówkach ceramicznych naturalny czerwono-brązowy odcień wnętrza nie przeszkadza, dopóki dach ma odcień zbliżony do czerwieni (ceglasty, czerwony, winny, jasnobrązowy). Jednak przy ciemnym wykończeniu czerwona krawędź dachówki nie wygląda dobrze. Efekt jest tym bardziej rażący, im wyższa fala, stąd szczególnie przy wysokich pokryciach należy tę kwestię uwzględnić. Najprostszym antidotum na takie „zgrzyty” są dachówki barwione w masie. Ceramika na przecięciu ma wtedy ciemniejszy odcień i nie rzuca się w oczy. Jeśli natomiast wybrany model nie jest dostępny w opcji barwienia w masie (a nie chcemy innego, bo jest to „ta wymarzona dachówka”) – trzeba uwzględnić konieczność malowania krawędzi odpowiednią angobą zaprawkową czy farbą akrylową. I dobrze jest już na wstępie jasno określić to w umowie z dekarzami!

• Kalenice, naroża i taśma podgąsiorowa.

Każda taśma uszczelniająca układana wzdłuż kalenicy oraz grzbietów dachu jest wyposażona w fartuch z butylowym paskiem klejącym. Fartuch może być bardziej albo mniej widoczny. Wiele zależy od tego, jakiej szerokości taśmy użył dekarz (dobiera się ją do rozmiaru gąsiorów, ale też do ustawienia dachówki w kalenicy czy narożu, więc nie zawsze uda się użyć węższej taśmy, nawet pod nieduże gąsiory).  Generalna zasada jest taka, że im wyższa fala dachówki, tym przerwa między jej zagłębieniem a gąsiorem jest większa i tym bardziej widać taśmę. Oczywiście nie może to być kryterium wyboru modelu dachówki, to absurdalne, ale trzeba mieć świadomość tego, że taki aspekt może nam przeszkadzać, zwłaszcza jeśli lubimy mieć wszystko perfekcyjnie wykończone. Można więc uczulić dekarzy, żeby szczególnie starannie podeszli do stref kalenicy i grzbietów. Trzeba też dobrać taśmy kolorystycznie – ciemne do ciemnych pokryć, czerwone do  czerwonych. Warto przy tym pamiętać, że na estetykę bardzo duży wpływ ma jakość taśmy, a dokładnie jakość kleju. Jeśli taśma jest wytrzymała i dobrze przymocowana, to nie razi, nawet będąc widoczną (zresztą do tego przyzwyczaimy się szybciej, niż nam się wydaje). Jeśli jednak kupimy taśmy kiepskiej jakości albo ze zbyt cienkim paskiem butylu, to już po pół roku mogą zacząć „odłazić”, co wygląda naprawdę kiepsko.

Taśmy kalenicowe CREATON dostępne są w dwóch szerokościach  – 310 i 390 mm - oraz w czterech kolorach: czerwony, brązowy, szary i czarny. Dzięki temu bez problemu można dobrać rozwiązania optymalne zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym – fartuch taśmy nie rzuca się w oczy na dachu.
(na zdjęciu dachówka CANTUS NUANCE miedziana angobowana; fot. CREATON)

 

---

Artykuł powstał we współpracy z firmą CREATON Polska w ramach autorskiego cyklu "Wybierz swój dach".

---

Chcesz wiedzieć więcej?
Zajrzyj na stronę >>> creaton.pl

---

 

Data publikacji: 3 lutego 2022