Wełna na poddasze

Wełna mineralna to najpopularniejszy materiał do ocieplania dachu. Ale którą wybrać? Skalną, szklaną, superciepłą, naturalnie brązową, mniej pylącą, a może wystarczy najtańsza?

Każda wełna ma swoich zwolenników i przeciwników. Wełna szklana ma cechy użytkowe predysponujące ją do zastosowania w skosach poddasza. Jest dość wiotka, ale za to sprężysta, trzyma się między krokwiami. Łatwo też upchnąć ją wokół murłaty, pod profilami rusztu czy w ciasnych przestrzeniach przy ścianie. Wełna skalna, jako sztywniejsza, o bardziej zagęszczonej strukturze, lepiej sprawdza się w miejscach wymagających większej wytrzymałości na ściskanie - na przykład na krokwiach, choć oczywiście nie ma przeciwwskazań do używania jej również w skosach.

Układ izolacji

Wełnę układamy zawsze w dwóch warstwach. Pierwsza, upychana między krokwiami, ma najczęściej około 15 cm - na tyle pozwala wysokość krokwi. W przypadku dachu z deskowaniem grubość musi być o 2 cm mniejsza, żeby wełna nie przylegała do poszycia. Druga warstwa, w zależności od standardu energetycznego domu, ma od 5 do 20 cm i jest montowana pod krokwiami. Osłania szczelnie cały skos, eliminując mostki termiczne wzdłuż krokwi i w miejscach ewentualnych nieszczelności. Maty przeznaczone między krokwie zawsze docina się równolegle do krótszej krawędzi, z 2-centymetrowym naddatkiem umożliwiającym montaż na wcisk. Kolejne fragmenty muszą do siebie szczelnie przylegać. W warstwie podkrokwiowej można rozwijać całe maty prostopadle do krokwi, nabijając je na wieszaki stalowego rusztu (film instruktażowy URSA), albo ciąć je i układać dopiero po zamontowaniu metalowych profili zabudowy skosów (film instruktażowy CLIMOWOOL). Jeśli długość wieszaków rusztu jest mała i wełny nie da się upchnąć pod profilami, tylko między nimi, to trzeba pamiętać o wypełnieniu paskami wełny również wnętrza profili. Podobnie postępuje się w przypadku używania płyt, które są sztywniejsze niż maty. Z wierzchu całe skosy osłania się paroizolacją - najlepiej systemową, polecaną przez producenta wybranej wełny.

Co mamy do wyboru

Jeśli kryterium jest cena, to oczywiście wybieramy najpopularniejszą na rynku wełnę o współczynniku przewodzenia ciepła λ = 0,035 - 0,044 W/(m^.K). Nie ma znaczenia, czy wybierzemy skalną, czy szklaną. Obie są dostępne w szerokim wachlarzu grubości - od 5 do 25 cm - więc na pewno uda się dobrać odpowiednią matę zarówno między krokwie, jak i pod nie. Jej izolacyjność jest wystarczająco dobra, łącznie nie potrzeba jej więcej niż standardowe 25-30 cm, a dzięki dużej popularności można liczyć dodatkowo na różne promocje. Jeśli zależy nam na podwyższonych parametrach cieplnych, to z wełny skalnej musimy od razu zrezygnować. Pozostaje szklana. Coraz bardziej popularna staje się ta o λ = 0,033 W/(m^.K), nie jest dużo droższa od standardu, a przy grubości 25 cm zapewnia współczynnik przenikania ciepła U połaci na poziomie niższym niż 0,15 W/(m^2.K), czyli spełniającym wymogi już na 2021 rok. Oczywiście im grubsze ocieplenie, tym współczynnik U dachu niższy i korzystniejszy. Dla tych, którzy chcą inwestować w maksymalną energooszczędność, przeznaczone są maty szklane z górnej półki - λ = 0,030-0,032 W/(m^.K).

Poza parametrami, producenci wełny kuszą jej właściwościami użytkowymi, wynikającymi przede wszystkim z technologii produkcji. Ulepszone maty w mniejszym stopniu pylą (bo "nie pylą" jest w praktyce niemożliwe), są miłe w dotyku i nie podrażniają skóry. Zazwyczaj w całym przekroju mają podwyższoną hydrofobizację, dzięki czemu są mniej nasiąkliwe. Nie ma w nich również sztucznych barwników ani formaldehydu (w tradycyjnym procesie produkcyjnym używa się go do łączenia włókien). Niektóre mają podwyższoną sztywność i specjalne oznaczenia dla ułatwienia cięcia. Oprócz tych bezpośrednich zalet, duży nacisk kładzie się też na ekologię. Jako lepiszcze stosuje się na przykład żywicę wodną. Dzięki temu podczas produkcji nie są emitowane szkodliwe gazy, tylko para wodna. Maty są też silnie komprymowane, co pozwala ograniczyć transport (więcej materiału mieści się w jednym załadunku). W technologii ECOSE (producent Knauf Insulation) stawia się na naturalny brązowy kolor, bez rozjaśniaczy, a także na używanie jako surowca szkła pochodzącego z recyklingu. Spoiwo jest na bazie naturalnej skrobi. Więcej na temat produkcji wełny tutaj.

Warto pamiętać, że choć ekologia jest istotna i w trosce o środowisko naturalne na pewno warto inwestować w proekologiczne materiały, to te wełny, które są produkowane tradycyjnie, bez ulepszania, też powstają z piasku i stłuczki szklanej, a używany do zlepiania włókien formaldehyd występuje w nich w ilościach śladowych, rzędu promili. Wszystkie wyroby mają odpowiednie atesty i nie są szkodliwe dla zdrowia.

Maty i płyty o współczynniku λ = 0,035 - 0,044 W/(m^.K):

climowool DF35; climowool DF1 (CLIMOWOOL)
Ursa Gold 35; Ursa Optimum 37; Ursa Silver 39; Ursa Cristal 40 (URSA GLASSWOOL)
Unifit 035; NatuRoll Pro; NatuRoll Plus (KNAUF INSULATION)
Profit-Mata; Uni-Mata Plus; Uni-Mata (ISOVER)
wełna skalna (mata + płyta) - Toprock Super + Superrock; Megarock Plus + Rockmin Plus (ROCKWOOL)