Zainwestuj w ciepło

Okna energooszczędne - czyli jakie? Z ciepłym pakietem szybowym i wieloma uszczelkami? Z termoizolacyjnym kołnierzem? A może takie, które dobrze nagrzewa wnętrze? Wszystko razem - okno energooszczędne to takie, które chroni przed stratami ciepła, a jednocześnie pozwala pasywnie je pozyskiwać.

Pogoń za parametrami to jeden z głównych nurtów dzisiejszego budownictwa, co potwierdzają dynamicznie zaostrzające się wymagania normowe dotyczące przenikalności cieplnej przegród. W przypadku okien dachowych już teraz współczynnik U_w nie może przekraczać 1,3 W/(m^2.K), od 2021 roku wartość ta zostanie prawdopodobnie obniżona do 1,1 W/(m^2.K). Chcąc nie chcąc, producenci inwestują w badania i innowacje, zgłębiają detale konstrukcyjne i wykresy izoterm samych okien oraz ich otoczenia, sukcesywnie zmniejszając całkowite straty ciepła. Jednocześnie coraz większy nacisk kładą na ważny aspekt jego pozyskiwania. Walka toczy się bowiem o wyższy cel - o zrównoważony bilans zysków i strat energetycznych. Pasywne nagrzewanie domu jest w dzisiejszych czasach tak samo ważne, jak parametry cieplne jego przegród. W efekcie powstają wyposażone w kompletne rozwiązania montażowe, superenergooszczędne okna, które z jednej strony dobrze chronią przed stratami ciepła - a z drugiej generują jego optymalne zyski.

Co decyduje o energooszczędności

Najważniejszymi parametrami okna energooszczędnego są współczynnik przenikania ciepła U_w, na który ma wpływ budowa wszystkich elementów i sposób ich połączenia, oraz współczynnik przepuszczalności promieniowania słonecznego g_n, który zależy wyłącznie od zastosowanego szklenia. O tym, jaka powinna być ich wzajemna relacja, mówi manager ds okien dachowych w firmie FAKRO, Sławomir Kwarciak:

"Okna dachowe montowane są zwykle w dachach skośnych. Ich ułożenie powoduje, że do wnętrza napływa do 50% więcej światła słonecznego w porównaniu z oknem fasadowym o tych samych rozmiarach. Wraz ze światłem do pomieszczenia przenikają ciepłe promienie słońca, a energooszczędna konstrukcja okien zatrzymuje je wewnątrz. Ważne jest, aby współczynnik przenikania ciepła na zewnątrz U_w i współczynnik przenikania promieniowania słonecznego do wewnątrz g były odpowiednio zbalansowane. Umożliwia to zrównoważenie bilansu pod względem pozyskiwania i strat energii cieplnej. Zasadą jest, że usytuowane od południa duże przeszklenia w naturalny, pasywny sposób nagrzewają zimą nasze poddasza, ograniczając zapotrzebowanie na energię grzewczą. Aby jednak zjawisko to była efektywne, muszą mieć odpowiedni współczynnik g - od 43 do 47%. Natomiast od strony północnej, gdzie słońce operuje krócej, współczynnik g jest mniej istotny, zdecydowanie natomiast należy inwestować w okna z jak najlepszym współczynnikiem U_w (najbardziej energooszczędne) - FAKRO oferuje okna o U_w = od 0,58 do 0,81 W/(m^2.K). Oczywiście nie wolno zapominać o tym, że w lecie te duże przeszklenia powodują przegrzewanie pomieszczeń, dlatego powinno się osłaniać je markizami do okien dachowych."

Pakiet szybowy.
W oknach energooszczędnych musi być co najmniej dwukomorowy (U5, U6), o odstępach między taflami 8 - 10 mm. Konieczna jest ciepła ramka dystansowa (TGI). Dobrze też, jeśli przestrzenie międzyszybowe są wypełniane kryptonem, a nie argonem. Ma lepsze właściwości termoizolacyjne i jest trwalszy. W przypadku stosowania argonu, aby zachować te same parametry, przestrzenie między taflami szkła muszą być nieco szersze, więc cały pakiet też jest przez to grubszy - rozwiązanie to stosuje się w szkleniach antywłamaniowych (U6). W dwukomorowych pakietach szybowych współczynnik przenikania ciepła U_g = 0,5 W/(m^2.K), natomiast g_n = 44-47%. Najcieplejsze są pasywne pakiety trzykomorowe (U8), w których szyby rozdzielone są przestrzeniami o szerokości 12 mm wypełnionymi kryptonem. Ich U_g = 0,3 W/(m^2.K), a g_n = 43%.

Trzykomorowy, pasywny pakiet szybowy U8 (4H-Tg12-4HT-Tg12-4HT-Tg12-4HT) ma współczynnik Ug=0,3 W/(m^2.K) (fot. FAKRO)

Zarówno w dwu-, jak i w trzyszybowych szkleniach dodatkowym elementem poprawiającym parametry termoizolacyjne jest powłoka niskoemisyjna, która odbija część promieniowania cieplnego z powrotem do pomieszczenia. Nanosi się ją zawsze od wewnętrznej strony pakietu, ale może się znajdować na różnych taflach - w pakiecie U5 powłoka jest na szybie zewnętrznej i wewnętrznej, w U6 na środkowej i wewnętrznej, a w U8 na każdej poza zewnętrzną.

Przykładowe oznaczenie pakietu szybowego energooszczędnego (od lewej strona zewnętrzna):

U5: 4HT - Tg10Kr - 4H - Tg10Kr - 4HT

U8: 4H - Tg12Kr - 4HT - Tg12Kr - 4HT - Tg12Kr - 4HT

U6: 6H - Tg18Ar - 4HT - Tg18Ar - 33.2T (pakiet antywłamaniowy klasy P2A z wewnętrzną szybą laminowaną)

- 4; 6; 33,2 - grubość tafli

- 10; 12; 18 - szerokość przestrzeni międzyszybowej [mm]

- H - szkło hartowane

- T - warstwa niskoemisyjna

- Tg - ciepła ramka dystansowa TGI

- Ar, Kr - argon, krypton

Profile.
Drewniane profile w oknach energooszczędnych są szersze niż w standardowych. Poprawia to ich parametry cieplne, umożliwia też szczelne osadzenie grubego pakietu szybowego.

Drewniane profile są poszerzone, a okna wyposażone w pięć uszczelek (fot. FAKRO)

Dodatkowo w najnowszej technologii thermoPro w dolnych narożach skrzydła umieszcza się wkładki termoizolacyjne, jako elementy wspomagające termicznie i wpływające na zwiększenie energooszczędności okna.

W technologii thermoPro w dolnych narożach skrzydła są wkładki termoizolacyjne (fot. FAKRO)

Uszczelki.
Im ich więcej, tym lepiej. Chronią przed przewiewaniem między ramą skrzydła i ościeżnicy oraz w miejscu osadzenia pakietu szybowego. Wszystkie okna energooszczędne są wyposażone w pięciokrotny system uszczelnienia.

Systemowe kołnierze.

Zadaniem kołnierzy jest odprowadzanie wody deszczowej i śniegu poza okno oraz ochrona przed wiatrem. Są wykonane z aluminiowej blachy, zabezpieczonej modyfikowanym poliestrem o wysokiej odporności na czynniki zewnętrzne. Precyzyjnie zaprojektowane systemowe elementy kołnierza, w tym te wspomagające termicznie, pozwalają na trwałe i szczelne połączenie okna z pokryciem dachowym. W zależności od wysokości profilu pokrycia kołnierze dzielą się na grupy: ES (do pokryć płaskich), EZ (do profilowanych o wysokości do 4,5 cm) i EH (do pokryć wysokoprofilowanych - 9 cm). Poza nimi jest jeszcze kilka typów kołnierzy o specjalnym zastosowaniu. Do symbolu dostawia się też literę odpowiadającą głębokości osadzenia okna - obniżony J (-3 cm), równo z konstrukcją dachu V (0 cm) i podwyższony N (+3 cm). W grupie kołnierzy EH znajdują się kołnierze Thermo, o 2,2 cm szersze od standardowych, przeznaczone specjalnie do okien energooszczędnych - EHV-AT Thermo (do montażu V (0 cm)) i EHN-AT Thermo (do montażu N (+3 cm)). Umożliwiają docieplenie okien dachowych ponad poziomem łat, dzięki czemu współczynnik przenikania ciepła U_w okna poprawia się nawet o 15 % (zależy od typu okna).

Kołnierz Thermo poprawia Uw okna nawet o 15% - zależnie od typu okna (fot. FAKRO)

Kołnierze Thermo są uniwersalne, pasują prawie do wszystkich typów pokryć dachowych. Po bokach mają fabrycznie naklejone kliny uszczelniające, zapewniające ochronę przed nawiewaniem pyłu, śniegu czy liści. Od wewnątrz mają też dodatkowo przyklejony elastyczny materiał ociepleniowy, który tworzy idealnie dopasowaną, szczelną i ciepłą ramę wokół ościeżnicy.

Kołnierze Thermo mają fabryczne kliny uszczelniające, a od wewnątrz materiał dociepleniowy (fot. FAKRO)

Zestawy izolacyjne.
Poza samym oknem, nie mniej ważne jest prawidłowe uszczelnienie jego otoczenia. Na nic dobre parametry cieplne, jeśli cała energia ucieknie bokami. Im lepiej dopasowany do ramy okiennej zestaw izolacyjny, tym straty ciepła mniejsze. Dlatego do okien energooszczędnych należy stosować systemowe, idealnie dopasowane rozmiarami do konkretnego modelu produkty. Od zewnątrz montuje się kołnierz XDP. Jest on wykonany z wysokoparoprzepuszczalnej membrany Eurotop i zapewnia poprawne połączenie okna z membraną układaną na połaci dachowej. Jego zadaniem jest ochrona termoizolacji wokółokiennej przed ewentualnym zawilgoceniem wykraplającym się na oblachowaniu w wyniku migracji pary wodnej z pomieszczeń poddasza. Kołnierz nie wymaga demontażu łat ani nacinania kontrłat. Jego boki są wykonane w taki sposób, że niezależnie od grubości i rozstawu łat można założyć go bezpośrednio na wierzch. W skład zestawu XDP, poza kołnierzem, wchodzą też bloki oraz warkocz z naturalnej impregnowanej wełny owczej. Bloki mają przekrój 15 x 5 cm oraz 7 x 5 cm, warkocz jest w przekroju okrągły, o średnicy 5 cm.

Wełna owcza ma dużą sprężystość, więc bloki szczelnie wypełniają przestrzeń wokół okna, zapewniając optymalne docieplenie (fot. FAKRO)

Od wewnątrz montuje się kołnierz XDS, wykonany z paroszczelnej folii polietylenowej. Służy on do prawidłowego połączenia okna z folią paroizolacyjną układaną na skosach po stronie poddasza. Krawędzie kołnierza mocuje się w rowku wyfrezowanym w oscieżnicy (docelowo pod montaż szpalety).

Oba kołnierze - XDP i XDS - dostępne są też w komplecie, jako gotowy pakiet XDK.

Do najcieplejszych okien FTT U8 Thermo pakiet XDK oferowany jest w standardzie (fot. FAKRO)

Co mamy do wyboru

Poza standardowymi oknami FTP-V U5, które w zasadzie można uznać za energooszczędne, bo mają bardzo korzystne parametry cieplne - U_w = 0,97 W/(m^2.K) - FAKRO oferuje okna superenergooszczędne: FTT U6, FTT R3 i FTT U8 Thermo. Wszystkie są w klasie LUX, co oznacza, że poza doskonałą izolacyjnością cechują się też wysoką estetyką i funkcjonalnością użytkową.
Okno FTT U6 ma dwukomorowy pakiet szybowy U6 o parametrach U_g = 0,5 W/(m^2.K) i g = 44%. Może być montowane ze standardowym kołnierzem - jego U_w wynosi wtedy 0,80 W/(m^2.K) - albo z kołnierzem Thermo, wówczas U_w = 0,71 W/(m^2.K).
Okno o podwyższonej klasie akustycznej FTT R3 ma dwukomorowy bezpieczny pakiet szybowy R3 o współczynniku U_g = 0,5 W/(m^2.K) i g = 47%. Jego U_w = 0,81 W/(m^2.K).
Produkt z najwyższej półki, czyli okno FTT U8 Thermo, ma poszerzoną ramę skrzydła, w której osadzony jest trzykomorowy pasywny pakiet szybowy U8 wypełniony kryptonem, gdzie U_g = 0,3 W/(m^2.K) i g = 43%. Okno jest standardowo wyposażone w ciepły pakiet kołnierzy izolacyjnych XDK, zaleca się też montowanie go wyłącznie z systemowym kołnierzem Thermo, wówczas osiąga rekordowo niski współczynnik U_w = 0,58 W/(m^2.K).