Ceramika definiowana na nowo

Znana od wieków cegła ceramiczna to równie nowoczesny materiał, co szkło, stal i często wykorzystywany w projektach beton. Oto, co wyczarowali z cegły ubiegłoroczni laureaci konkursu Wienerberger Brick Award.

Wienerberger Brick Award to przede wszystkim rozmowa o tym, że budynki to nie tylko „pudełka”, w których spędzamy czas. Architektura ma wpływ na nasze zdrowie i sampoczucie, na relacje międzyludzkie, może nas inspirować. Dlatego tak ważne jest holistyczne podejście architektów – projektowanie z myślą o środowisku, emocjach i zdrowiu człowieka oraz potrzebach przyszłych pokoleń.

Feeling at home

To kategoria, która skupia się na bezpieczeństwie i komforcie człowieka, a naturalna i ciepła cegła jest synonimem tych wartości. Ceramika nie dyskryminuje – pod każdą szerokością geograficzną pozwala budować domy, które są prawdziwym azylem dla mieszkańców i ich wizytówką: domy jednorodzinne, także w zabudowie szeregowej, które udowadniają, że mieszkanie to coś więcej, niż cztery ściany.

W zeszłorocznej, międzynarodowej edycji Brick Award w kategorii tej zwyciężył projekt Atlas House pracowni Monadnock z Holandii. Architekci zaprezentowali prywatny, trójkondygnacyjny, sześcienny dom wybudowany na małej działce. Stał się przykładem na to, jak budować wysokiej jakości prywatne domy w małej skali. Wyróżnia go przede wszystkim kontrola nad stosowaniem materiałów. Pieczołowicie wykonane detale murarskie zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz doskonale komponują się z całością. Dom wtapia się w otoczenie, spełniając lokalne przepisy budowlane dla białych sześciennych domów, a jednocześnie łamie konwencje.

Living together

Living together zwraca uwagę na budynki wielorodzinne, stworzone z myślą o spójnej przestrzeni urbanistycznej oraz wyzwaniach socjalnych, jak np. starzejące się społeczeństwo czy ubóstwo energetyczne. Nagrodzeni zostają projektanci kierujący się zasadą, że budynki nie powstają w próżni, a są dobrem wspólnym nas wszystkich. W tej kategorii Jury zwraca szczególną uwagę na projekty, które poza prezentowanym szeroko pojętym pięknem mają szansę realnie zmieniać warunki mieszkalne społeczeństwa.

Laureatem Brick Award 2018 w kategorii Living together została pracownia Tony Fretton Architects za Westkaai Towers 5 i 6. Zbudowane w Belgii wieżowce wchodzą w skład większego założenia mieszkaniowego w dzielnicy o zabudowie wielofunkcyjnej i wyznaczają nowy horyzont północnego portu w Antwerpii. Wieże 5 i 6 zostały zrealizowane przez Tony'ego Frettona we współpracy z De Architecten NV. Różnorodność cegieł flamandzkich pozwala na subtelną różnicę w kolorze pomiędzy dwiema wieżami. Fasady przypominają starannie dobraną siatkę złożoną z ceglanej ściany, kwadratowych okien i narożnych balkonów.

Working together

Kategoria Working together dotyczy budynków komercyjnych, biurowych lub przemysłowych, do budowy których użyto ceramiki. Wyróżnione zostają projekty, które kładą szczególny nacisk na potrzeby współczesnego człowieka – pracującego w ciągłym biegu i spędzającego większość dnia poza domem. Brick Award podkreśla, że dobrze zaprojektowane biuro czy galeria handlowa powinny być przestrzeniami przyjaznymi, sprzyjającymi relaksowi.

W 2018 roku laureatem w tej kategorii został projekt Terra Cotta Studio autorstwa Tropical Space. Ten ceglany sześcian na brzegu rzeki to jednocześnie pracownia i dom słynnego wietnamskiego artysty-ceramika. Nietypowa elewacja podzielona na kwadratowe pola przypomina koronkę z cegieł, która tworzy grę światła i cienia wewnątrz oraz umożliwia naturalne chłodzenie pracowni przez wiatr.

Sharing public spaces

Ta kategoria to pole do popisu dla projektantów, którzy przełamują stereotyp budynków o przeznaczeniu edukacyjnym, kulturalnym, ochrony zdrowia oraz placów zabaw czy projektów infrastrukturalnych. Nagrody przeznaczone są dla obiektów takich jak szpitale, muzea, teatry czy biblioteki, które są nie tylko funkcjonalne i komfortowe, ale potrafią zaskoczyć niebanalną architekturą.

Zwycięzca tej kategorii to również laureat drugiej Nagrody Głównej – nowy pawilon Muzeum Sztuki w Bazylei autorstwa Christa & Gantenbeina. Szwajcarscy architekci Christ & Gantenbein stworzyli szarą strukturę, która jest połączona podziemną halą z głównym budynkiem. Fasada muzeum składa się z cegieł w kolorach czerwonym i żółtym, które zostały wyekstrahowane azotem. Poprzez proces chemiczny materiału budynek wygląda jak gruboziarniste, czarno-białe zdjęcie w środku miasta. Ciemniejsze cegły użyte zostały w dolnej części budynku, a materiał staje się stopniowo jaśniejszy w kierunku wierzchołka, tworząc łagodny gradient kolorów. W przypominające reliefy rowki na fasadzie, ułożone z formowanych cegieł, wmontowano oświetlenie LED informujące o aktualnych wystawach.

Buidling outside the box

Brick Award udowadnia, że dzięki cegle budynki o przeznaczeniu typowo użytkowym, jak elektrociepłownia czy budka strażnicza, to także elementy, które powinny idealnie pasować do układanki miasta. To zadanie dla najbardziej kreatywnych architektów, których projekty nie tylko się wyróżniają, ale przesuwają horyzonty. To kategoria, która przewiduje wykorzystanie materiałów ceramicznych, cegieł i dachówek wykonywanych na specjalne zamówienie lub innowacyjnej ornamentyki.

W 2019 zwycięski w kategorii Building outside the box był projekt bioelektrociepłowni Värtan autorstwa U.D. Urban Design i Gottlieb Paludan Architects, który został zrealizowany w Sztokholmie. To największa miejska bioelektrociepłownia kogeneracyjna, która znacznie przyczynia się do zmniejszenia miejskich emisji CO₂. Nietypowa bryła zakładu o zakrzywionym kształcie została pokryta elewacją z pionowych elementów ceramicznych.