„Barometr zdrowych domów” VII edycja

Pilna potrzeba inwestycji w zrównoważone, przystępne cenowo budynki – wyniki najnowszego raportu opublikowanego przez firmę VELUX.

Co czwarty Polak jest narażony na zagrożenie związane z klimatem wewnętrznym. 65% z nas nie posiada wystarczających oszczędności, aby utrzymać swój standard życia przez okres dłuższy niż trzy miesiące w przypadku utraty przychodów. 17% Polaków deklaruje, że mieszka w ubogich warunkach mieszkaniowych. 12% Polaków o niskich dochodach nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego ciepła w swoich domach. Zmniejszenie narażenia na wilgoć i pleśń oraz usunięcie problemu dostępu do światła dziennego w budynkach mieszkalnych w Polsce, według szacunków przyniesie do 2050 r. korzyści gospodarcze w wysokości 17 mld euro.

VII edycja Barometru skupia się na budynkach, w których mieszkamy i pracujemy. Wprowadza do debaty publicznej, fakty oraz dane dotyczące klimatu wewnątrz pomieszczeń, jego wpływu na zdrowie i samopoczucie mieszkańców, a także przedstawia argumenty za potrzebą przyspieszenia zrównoważonej renowacji oraz długofalowe korzyści ekonomiczne płynące z inwestowania w zdrowe i efektywne energetycznie budynki. 

Złe warunki wewnętrzne wpływają na zdrowie Polaków 

Jak wynika z Barometru, 9,4 mln Polaków jest narażonych na co najmniej jedno z czterech zagrożeń związanych z klimatem wewnątrz pomieszczeń, jak brak dostępu do światła dziennego, wilgoć i grzyb, chłód czy hałas. Gdy przyjrzymy się danym bliżej - 11% Polaków żyje w mieszkaniach, w których występuje wilgoć, 13% jest narażonych na hałas, a 4% nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego ciepła w swoim domu. Wśród osób o niskich dochodach ten wskaźnik wynosi 12%. Przy obecnie rosnących cenach energii, grupa ta będzie się powiększać wraz ze wzrostem rachunków za ogrzewanie. Jednocześnie osoby narażone na wszystkie cztery zagrożenia związane z klimatem wewnątrz pomieszczeń są prawie cztery razy bardziej podatne na negatywne skutki zdrowotne, takie jak astma, problemy z oddychaniem czy choroby układu krążenia, w porównaniu z osobami mieszkającymi w zdrowych domach. Ta liczba wzrasta jeszcze bardziej w przypadku dzieci. 

Ponad 17% Polaków żyje w trudnych warunkach mieszkaniowych, a 65% nie posiada wystarczających oszczędności, aby utrzymać swój zwykły standard życia przez okres dłuższy niż trzy miesiące. To wszystko pokazuje, jak pilna stała się kwestia zdrowych, efektywnych energetycznie, przystępnych cenowo mieszkań. 

„W najnowszym Barometrze zdrowych domów zwracamy uwagę na problem ubóstwa energetycznego, które obejmuje coraz większe grono użytkowników budynków w Polsce. Skala tego zjawiska będzie coraz większa, gdyż obecnie weszliśmy w trwałą tendencję zwiększonych kosztów energii, co przekłada się na znaczny wzrost wydatków i problemy z dopięciem budżetów domowych” – podkreśla Jacek Siwiński, Prezes VELUX Polska. 

„Jednym ze środków zaradczych, który powinien zmniejszyć zapotrzebowanie na energię i koszty z tym związane, jest stopniowa ewolucja w kierunku Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) oraz zakrojona na szeroką skalę poprawa efektywności energetycznej budynków” – zaznacza Remigiusz Nowakowski, Prezes zarządu Dolnośląskiego Instytutu Studiów Energetycznych we Wrocławiu. I dodaje: „W realiach kryzysu energetycznego, z którym mamy obecnie do czynienia oraz biorąc pod uwagę ostatnie komunikaty Komisji Europejskiej, należy podjąć wszelkie działania mające na celu zachęcanie społeczeństwa do zmian w sposobie użytkowania energii, które będą redukować popyt na paliwa, energię elektryczną i cieplną, co jednocześnie przyczyni się do obniżenia emisji”.

Budynki mają wpływ na zdrowie psychiczne 

Najnowszy Barometr pokazuje również, że budynki mają duży wpływ na naszą kondycję psychiczną. Nowe metody analizy, o których wspomina raport, umożliwiają obecnie udokumentowanie wpływu złego klimatu wewnętrznego na samopoczucie i satysfakcję z życia*. Jednym ze znaczących czynników jest życie w niedostatecznie ogrzanych budynkach. Dla Polaków o niskich dochodach, którzy nie są w stanie ogrzać swoich domów, potencjalny wpływ tego czynnika na ich samopoczucie jest znaczący. Co więcej, osoby dotknięte wszystkimi czterema zagrożeniami związanymi z klimatem wewnętrznym – brak światła dziennego, wilgoć i grzyb, hałas i chłód - są pięciokrotnie bardziej narażone na gorsze samopoczucie. 

Budynki na liście priorytetów politycznych 

Dane zawarte w nowym „Barometrze zdrowych domów” wyraźnie pokazują wartość renowacji dla zdrowia, dobrego samopoczucia obywateli, a także klimatu. Inwestując w renowację budynków, politycy mają okazję zadbać także o kondycję gospodarki. Według analiz ograniczenie zagrożeń związanych z klimatem wewnątrz budynków, jak zmniejszenie narażenia na wilgoć i pleśń oraz usunięcie problemu dostępu do światła dziennego w budynkach mieszkalnych w Polsce, przyniesie do 2050 r. korzyści gospodarcze w wysokości 17 mld euro. 

„Potrzebujemy ambitnych ram prawnych, nie tylko po to aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku, lecz także, aby zmienić sposób, w jaki patrzymy na budynki – musimy wyjść poza prostą ocenę charakterystyki energetycznej i uwzględnić także klimat wewnętrzny, środowisko naturalne i zdrowie ludzi” – mówi Jacek Siwiński. 

W raporcie podkreślone zostało również znaczenie i potrzeba gruntownej transformacji budownictwa mieszkaniowego, które odpowiada za 40% zużycia energii w UE. Sektor budowlany jest określany jako jeden z najbardziej emisyjnych zarówno w Unii Europejskiej, jak i w Polsce. Pozostaje nie tylko ogromnym odbiorcą energii, odpowiada również za zużycie wody, wykorzystanie surowców, a także emituje znaczne ilości odpadów. 

Wyznaczone przez Unię Europejską cele związane z zieloną transformacją sektora budowlanego nie zostaną zrealizowane, jeśli nie zmienimy swojego podejścia do projektowania i budowania nowych budynków oraz modernizowania obecnie istniejących. Odpowiedzią na te problemy może być kompleksowe spojrzenie na kwestie zrównoważonego budownictwa i zrównoważonej architektury. 

„Ważne jest wdrażanie nowoczesnych technologii w celu podniesienia efektywności energetycznej budynków, zmiana zasad certyfikacji budynków, wspieranie rozwiązań na rzecz zmniejszenia poziomu szkodliwych substancji emitowanych przez budynki w procesie wznoszenia i użytkowania, finansowanie zielonych inwestycji, wprowadzenie rozwiązań minimalizujących straty ciepła z budynków w okresie zimowym i ograniczanie strat energii na chłodzenie budynków w miesiącach letnich. Ponadto, promowanie gospodarki obiegu zamkniętego oraz tworzenie zdrowej i przyjaznej mieszkańcom przestrzeni miejskiej” – mówi Kamil Wyszkowski Przedstawiciel, Dyrektor Wykonawczy UN Global Compact Network Poland. 

 

*Analiza poziomu dobrego samopoczucie WVA str. 25 „Barometr zdrowych domów VII edycja” 

---

Partnerami VII edycji „Barometru zdrowych domów” są: UN Global Compact Network Poland oraz Dolnośląski Instytut Studiów Energetycznych. 

Cały raport wraz z poprzednimi edycjami dostępne są na stronie:
>>> velux.pl/zdrowedomy 

---

„Barometr zdrowych domów” to cykliczny, ogólnoeuropejski raport, oparty na badaniach i analizach, opisujący zależności pomiędzy warunkami mieszkaniowymi a zdrowiem ludzi. Tegoroczna, VII edycja Barometru dostarcza świeżych faktów, badań i spostrzeżeń na temat wpływu budynku na zdrowie mieszkańców, w tym również zdrowie psychiczne. Badania i analizy zostały przeprowadzone głównie przez RAND Europe, chyba że podano inne źródło. Każda edycja powstaje przy udziale znamienitych partnerów i wzbogacona jest wypowiedziami ekspertów. 

Data publikacji: 13 października 2022